Muzeum Kultury Ludowej

„A chłopska dusza niech sobie w muzeum odpocznie za te wszystkie wieki. Należy się jej. Niech świadczy ludziom, że byli kiedyś chłopi.” Pochodzące z powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu słowa stanowią motto kolbuszowskiego skansenu. Tłumaczą najważniejszy cel działalności muzeum – zachowanie od zapomnienia minionego świata dawnych mieszkańców wsi,tego jak żyli, gdzie mieszkali, jak radzili sobie w swojej codziennej bardzo ciężkiej pracy. Placówkę otwarto w 1959 roku, początkowo jako Muzeum Regionalne Lasowiaków, z czasem przekształcone w jeden z najbardziej znanych w Polsce parków etnograficznych. Zajmuje powierzchnię około 30 hektarów na terenie sąsiadujących miejscowości Brzezówka i Kolbuszowa. Na tym obszarze wyeksponowano ponad 80 cennych obiektów tzw. dużej i małej architektury drewnianej. Zobaczyć tu można chałupy, budynki inwentarskie (stajnie, obory, chlewy, kurniki), stodoły, spichlerze, kierat i bróg. Atrakcyjnie przedstawiają się pozostałości po wiejskim rzemiośle, takie jak młyn wodny, wiatraki, kuźnie, olejarnia i garncarnia. Wielu przyciągną budowle użyteczności publicznej – szkoła, karczma i remiza strażacka. Wśród nich jest okazały kościół pw. św. Marka Ewangelisty z miejscowości Rzochów (ob. dzielnica Mielca) z około 1840 roku. Chlubą skansenu są obiekty o najdłuższej historii, między innymi dwór z Brzezin (1753 r.), spichlerz dworski z Bidzin (1784 r.), chałupa z Markowej (1804 r.). Budowle umiejscowione są na rozległym terenie, odtwarzając przestrzenny układ dawnych wiosek. Tak więc mamy kompletne zagrody, przydomowe ogródki, sady, pasieki, a wszystko to w otoczeniu łąk, uprawnych pól czy leśnych zagajników. Pomiędzy nimi płyną niewielkie strumyki, niosące swe wody do wielkiego stawu, nad którym oczywiście stoi młyn. Wnętrza mieszkalne i gospodarcze są z wielką starannością wyposażone w sprzęty odpowiednie do konkretnych obiektów i odniesień czasowych. Muzeum, oprócz codziennego udostępniania obiektów dla zwiedzających, organizuje liczne wydarzenia kulturalno-folklorystyczne, odnoszące się czy to do tradycyjnych świąt ludowych (np. kolędowanie, kwietna niedziela – czyli palmowa), czy tradycyjnych zajęć Lasowiaków (dzień pszczół, wiosenne sadzenie ziemniaków, jesienne wykopki, kręcenie powrozów, plecionki z wikliny, drewniane i szmaciane zabawkarstwo, papierowe i bibułowe wycinanki). Wielką popularnością cieszą się dni kulinarne, nawiązujące do tradycyjnych potraw regionalnych, między innymi „Ziemniak na horyzoncie”, „Dzień miodem posmarowany”, „Kopiec pietruszki”. W wakacyjne weekendy odbywają się rodzinne pikniki-jarmarki z cyklu „Co niedzielę w zagrodzie”, każdy o innej tematyce, np. wierzenia i gusła, pszczelarstwo, spotkania z koniem, wikliniarstwo. Przy okazji można posłuchać i obejrzeć występy zespołów folklorystycznych czy samemu „pójść w tany” na… wiejskiej potańcówce, do której przygrywają regionalne kapele. Bogata i różnorodna jest też oferta warsztatów i lekcji muzealnych. Kolbuszowa, ul. Wolska 36, tel.: 17 227 10 71, 669 001 22, www.muzeumkolbuszowa.pl